Skorzystanie z preferencyjnej stawki VAT w wysokości 0% jest instrumentem wyjątkowym i stosowanym przez ustawodawcę w sytuacjach nadzwyczajnych. Jest ona wykorzystywana zazwyczaj przy czynnościach, których świadczenie odbywa się na rzecz sektora o szczególnej użyteczności publicznej. Wraz z wdrożeniem rozwiązań mających na celu niwelowanie negatywnych skutków ekonomicznych wirusa COVID-19, do obrotu prawnego wprowadzona została preferencja na nieodpłatną dostawę laptopów i tabletów przekazanych między innym na rzecz placówek oświatowych. Rozwiązanie to okazało się jednak bardzo mylące, bowiem w Ustawie o VAT, od kilku lat funkcjonuje możliwość zastosowania preferencyjnej stawki w zakresie dostawy sprzętu komputerowego między innymi na rzecz placówek oświatowych. Jednakże, również i w tym przypadku różnica jest na tyle subtelna, iż może prowadzić do wielu niejasności oraz niedopowiedzeń, które w konsekwencji mogą skutkować odmową prawa do skorzystania z preferencyjnej stawki 0%.

Dnia 22 kwietnia 2020 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych. Ministerstwo Finansów wprowadziło tymczasowo 0% stawkę VAT dla darowizn komputerów przenośnych na rzecz placówek oświatowych oraz organizacji charytatywnych, humanitarnych lub edukacyjnych i operatora Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (ODE).

Jak podkreślał Minister Finansów intencją wprowadzenia takiego rozwiązania jest wsparcie szkół, uczelni i innych placówek oświatowych, które w czasie epidemii prowadzą nauczanie przez Internet. Skutkiem takiego działania ma być zapewnienie uczniom większego dostępu do zdalnych form nauki.

Zastosowanie preferencji obostrzone jest kilkoma warunkami, które podatnik musi spełnić, aby móc skorzystać z wprowadzonego udogodnienia. W przypadku przekazania darowizny na rzecz placówki oświatowej powinien on posiadać pisemną umowę darowizny zawartą pomiędzy nim, a placówką oświatową, na rzecz której dokonał nieopłatnej dostawy. Natomiast, w przypadku datku na rzecz organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora OSE podatnik powinien również posiadać kopię umowy o nieodpłatnym przekazaniu towarów (bowiem przekazanie na rzecz tych podmiotów powinno być dokonane jedynie w celu dalszego nieodpłatnego przekazania).

Ostatecznie, w przypadku podmiotów prowadzących szkołę lub placówkę, w umowie darowizny, na którą podatnik będzie się powoływać celem skorzystania z preferencji, powinno być wprost określone, na rzecz której placówki oświatowej zostanie przekazany darowany sprzęt.

Jak wynika z przepisów rozporządzenia, przez placówki oświatowe należy rozumieć:

1. przedszkola, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami specjalnymi lub integracyjnymi, a także inne formy wychowania przedszkolnego;
2. szkoły:
   – podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami przedszkolnymi, integracyjnymi, specjalnymi, przysposabiającymi do pracy, dwujęzycznymi, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe i mistrzostwa sportowego,
   – ponadpodstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, specjalnymi, dwujęzycznymi, przygotowania wojskowego, sportowymi i mistrzostwa sportowego, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze, leśne, morskie, żeglugi śródlądowej oraz rybołówstwa
   – artystyczne;
3. placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego;
4. placówki kształcenia ustawicznego oraz centra kształcenia zawodowego, umożliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych
5. młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży, a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;
6. uczelnie wyższe;
7. placówki opiekuńczo wychowawcze

Ustanowiona rozporządzeniem Ministra Finansów preferencyjna stawka VAT 0% ma charakter tymczasowy i będzie obowiązywać do dnia 30 czerwca 2020 roku.

Należy przy tym również nadmienić, że możliwość stosowania stawki VAT w wysokości 0% przewidziana została w art. 83 ust. 1 pkt 26 Ustawy o VAT dla dostaw sprzętu komputerowego dokonanych na rzecz placówek oświatowych oraz organizacji charytatywnych, humanitarnych lub edukacyjnych w celu dalszego nieodpłatnego przekazania placówkom oświatowym. Istotne jest, iż wyżej wymienione przepisy znajdą zastosowanie zarówno w przypadku dostaw o charakterze odpłatnym jak i nieodpłatnym. Warunkiem jest jednak, aby dostawa dotyczyła towarów wymienionych w załączniku nr 8 do ustawy o VAT. W myśl przywołanego załącznika, preferencja dotyczy jednostek centralnych komputerów, serwerów, monitorów, zestawów komputerów stacjonarnych; drukarek; skanerów; urządzeń komputerowych do pism Braille’a (dla osób niewidomych i niedowidzących; urządzenia do transmisji danych cyfrowych, w tym koncentratory i switche sieciowe, routery i modemy). Jak wynika z art. 43 ust. 9 Ustawy o VAT, przez placówki oświatowe dla potrzeb stosowania przepisów Ustawy o VAT należy rozumieć szkoły i przedszkola publiczne i niepubliczne, szkoły wyższe i placówki opiekuńczo-wychowawcze.

Podatnik będzie mógł zastosować stawkę podatku VAT 0% pod warunkiem:

1. posiadania stosownego zamówienia potwierdzonego przez organ nadzorujący daną placówkę oświatową, zgodnie z odrębnymi przepisami,
2. w przypadku dostawy, której celem jest późniejsze nieodpłatne przekazanie na rzecz placówki oświatowej – posiadania kopii umowy o nieodpłatnym przekazaniu sprzętu komputerowego placówce oświatowej oraz posiadania stosownego zamówienia potwierdzonego przez organ nadzorujący placówkę oświatową, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Ponadto dostawca obowiązany jest przekazać kopię tych dokumentów do właściwego urzędu skarbowego.

Mając na uwadze powyższe, zastosowanie preferencyjnej stawki 0% VAT na komputery przenośne dla placówek oświatowych oraz innych podmiotów, charakteryzuje się mniejszymi obostrzeniami, bowiem wystarczy, iż podatnik będzie posiadać wyłącznie pisemną umowę darowizny (oraz kopię nieodpłatnego przekazania w/w przypadkach).

Natomiast w sytuacji, gdy podatnik będzie dokonywać odpłatnej lub nieodpłatnej dostawy towarów, które są wymienione w załączniku nr 8 do Ustawy o VAT, zastosowanie preferencji będzie uwarunkowane ponadto obowiązkiem posiadania stosownego zamówienia na te towary oraz zgłoszeniem tego zdarzenia, wraz z umową dostawy do właściwego urzędu skarbowego.

Niezależnie od powyższego należy zaznaczyć, iż zastosowanie preferencyjnej stawki VAT 0% w sposób prawidłowy może być niejednoznaczne. Wynika to z faktu, iż z jednej strony podatnik może ją zastosować dla towarów, które zostały wymienione w Załączniku nr 8 do Ustawy o VAT. Z drugiej natomiast strony, rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia, wprowadza lekki zamęt, gdyż zmniejsza formalności związane ze stosowaniem stawki VAT w wysokości 0%. Jednakże wprowadza przy tym całkowicie nowy rodzaj towarów objętych tą preferencją (tablety i laptopy), które mogą być mylnie kojarzone z towarami wymienionymi w Załączniku nr 8 do Ustawy o VAT.

Ponadto, rozporządzenie rozszerza również katalog podmiotów, na rzecz których może być dokonana nieodpłatna dostawa (definicja placówek oświatowych na gruncie Rozporządzenia oraz Ustawy o VAT jest różna) przenośnych komputerów. Z takiego względu, konieczne jest, aby w zakresie stosowania tej preferencji podatnicy uzbroili się w nadzwyczajną ostrożność. Powinna się ona przejawiać w szczególności odpowiednim rozpoznawaniem przedmiotu dostawy towarów, które są dokonywane między innymi na rzecz placówek oświatowych.

Polecamy ten artykuł w serwisie ksiegowosc.infor.pl: https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/stawki-vat/4583435,Darowizna-sprzetu-komputerowego-z-preferencyjna-stawka-VAT-0.html